|
Ο
"Φάκελος Χάρμς" ξανά στην Σταυρούπολη
Ο Δημοτικός
Θίασος Σταυρούπολης "Θεατρικό Εργοτάξιο" συνεχίζει το αφιέρωμά
του στον μεγάλο Ρώσο πρωτοπόρο συγγραφέα, Δανιήλ Χαρμς, με την παραγωγή του
"Φάκελος Χάρμς" σε κείμενα του ιδίου και ντοκουμέντα από τις
δίκες που επακολούθησαν τις διώξεις που υπέστη από το Σοβιετικό καθεστώς
καθώς και αυτοβιογραφικά του κείμενα και ημερολόγια.
Η παράσταση -
συμπαραγωγή του "Θεατρικού Εργοταξίου" και του Κρατικού Μουσείου
Σύγχρονης Τέχνης-Συλλογή Κωστάκη - έχει παιχτεί με επιτυχία στην Ελλάδα και
το εξωτερικό (14ο Διεθνές Φεστιβάλ Πειραματικού Θεάτρου του Καΐρου).
Πρόκειται για την την τρίτη κατά σειρά παραγωγή με έργο του Χαρμς, που
ανεβάζει το "Θεατρικό Εργοτάξιο", μετά το "Ταξίδι
στη Βραζιλία" και το "Ποιος είναι ο καθηγητής Τρούμποτσκιν;". Ο
"Φάκελος Χαρμς" είχε παρουσιαστεί ξανά στην Σταυρούπολη τον
περασμένο Οκτώβριο.
Τώρα, ο θίασος επιστρέφει... "στον τόπο του εγκλήματος" για να
παρουσιάσει εκ νέου το έργο, που βασίζεται στη δουλειά του Δανιήλ Χάρμς,
ενός από τους πιο φανερά ανένταχτους και μαχητικούς συγγραφείς της εποχής
του.
Ποιος ήταν ο Δανιήλ Χαρμς
Ο Daniil Ivanovich Yuvachov γεννήθηκε το 1905 στην Αγία Πετρούπολη. Γιος
πολιτικού και λογοτεχνικού ανδρός, φίλου του Τσέχοφ και θαυμαστή του
Τολστόι. Παρακολουθεί γερμανικό σχολείο και το 1924 γράφεται στο
Ηλεκτρο-Τεχνολογικό Κολέγιο του Λένινγκραντ, όπου παραμένει ένα χρόνο.
Το 1926 συνεχίζει τις σπουδές του στο Τμήμα Κινηματογράφου του Ινστιτούτου
της Ιστορίας της Τέχνης. Παράλληλα, προχωρεί τις επιδόσεις του στο σχέδιο,
τη ζωγραφική και την ποίηση. Από το 1925, ο Χαρμς αρχίζει να εμφανίζεται σε
απαγγελίες ποιημάτων και άλλες πρωτοποριακές εκδηλώσεις, γίνεται μέλος της
Πανρωσικής Ενωσης Ποιητών (1926) και δημοσιεύει δύο ποιήματα σε ανθολογίες,
το 1926 και το 1927.
Φαίνεται απίστευτο, αλλά αυτά ήταν τα μόνα "ενήλικα" έργα που ο
Χαρμς κατάφερε να δημοσιεύσει κατά τη διάρκεια της ζωής του. Το 1927
ιδρύει, μαζί με άλλους ομοϊδεάτες πειραματικούς συγγραφείς (Vedensky,
Zabolotsky), τη λογοτεχνική και καλλιτεχνική ομάδα ''Oberiu'', η οποία όμως
διαλύεται στα τέλη της δεκαετίας του '20 από την ανερχόμενη σοβιετική
νεοαστική τάξη.
Ετσι, o Χαρμς αφιερώνεται στην παιδική λογοτεχνία. Μέχρι το 1940 είχε
δημοσιεύσει έντεκα βιβλία για παιδιά και ήταν τακτικός συνεργάτης στα
περιοδικά "Ο σκαντζόχοιρος" και "Siskin".
Το 1930 εκδίδεται το περιοδικό "Tzizz" (Τζιζ) με βασικό συνεργάτη
τον Χαρμς, ο οποίος το 1932, μετά την εξορία του στο Κουρσκ, δημοσιεύει το
ποίημά του "Από το σπίτι βγήκε άνθρωπος" που πυροδοτεί νέες
διώξεις εναντίον του, αναφέρεται στην εξαφάνιση του ανθρώπου που βγήκε από
το σπίτι του!
Το 1941 ακολουθεί τη μοίρα του ήρωά του: όταν ο διαχειριστής της
πολυκατοικίας του τον καλεί "για λίγα λεπτά" στο γραφείο του, ο
Χαρμς κατεβαίνει με τις παντόφλες του και έκτοτε εξαφανίζεται. Επίσημα,
ανακοινώθηκε ότι πέθανε στις 2 Φεβρουαρίου του 1942, με επικρατέστερη αιτία
θανάτου την ασιτία στο νοσοκομείο των φυλακών.
"Αποκαταστάθηκε" κατά τη διάρκεια του "ξεπαγώματος" από
το Χρουστσόφ, αλλά η "ενήλικη" παραγωγή του δεν δημοσιεύθηκε στη
Ρωσία παρά την περίοδο του Γκορμπατσόφ.
Στο Φάκελο Χάρμς περιλαμβάνονται αυτοβιογραφικά και άλλα κείμενα του
ιδίου, καθώς επίσης ημερολόγια και ντοκουμέντα από τις δίκες που
επακολούθησαν και τις διώξεις που υπέστη από το Σοβιετικό Καθεστώς.
Πρέπει να σημειωθεί πως η παράσταση δέχτηκε εξαιρετικές κριτικές
εκπροσωπώντας την Ελλάδα στο 14ο Διεθνές Φεστιβάλ Πειραματικού Θεάτρου του Καΐρου.
Η ταυτότητα της παράστασης
Δραματολογική συμβολή-μετάφραση: Μαρία Τσαντσάνογλου
Δραματουργική επεξεργασία-σκηνοθετική διδασκαλία:Ισαβέλλα
Μαρτζοπούλου
Σκηνική και ενδυματολογική άποψη: Henk van Loenen
Ζωγραφική: Αγγελική Κουρμουλάκη
Μουσική παρέμβαση: Αλέκος Παπαδόπουλος (κρουστά - λύρα)
Φωτισμοί: Δήμος Αβδελιώδης
Παίζουν: Στέργιος Μπαρές, Εύα Νικηφόρου, Θεοφανώ Οφλίδου, Δομνίκη
Παπαδοπούλου, Θάνος Σιαπέρας, Σοφία Τσαϊρίδου
Η Αλίκη Καραλή-Μαρτζοπούλου διαβάζει τα γράμματα του Δανιήλ Χάρμς στον
πατέρα του.
|
